Yeni nesil Türk sineması: Derviş Zaim

Yeni nesil Türk sineması: Derviş Zaim

Derviş Zaim, sinemamızın yüz akı yönetmenlerinden biri. İlk olarak “Tabutta Rövaşata” filmiyle tanıdığımız yönetmen, bu filmi takip eden diğer filmleriyle de çizgisini koruyarak sulu komediler yapmadan da izleyiciye ulaşılabileceğini kanıtladı. “Filler ve Çimen”, “Çamur” filmleriyle de sinemanın toplumsal olaylara duyarlı olabileceğini gösterdi.

1964 Kıbrıs doğumlu yönetmenimiz, Boğaziçi Üniversitesi’nde İşletme okuduktan sonra İngiltere Warwick Üniversitesi’nde Kültürel Çalışmalar alanında master yaptı. Yönetmen, Boğaziçi Üniversitesi’nde geçirdiği yılların, arkadaşlık ilişkilerinin, üye olduğu kulüplerin ilerideki yıllarda sanat hayatına önemli katkıları olduğunun altını çizmeden geçemiyor. İşletme mezunu yönetmen, sinemaya geçişini ise şöyle anlatıyor. “Öyle bir günde olan bir şey değildi, çok uzun bir süre zarfında oldu. Deyim yerindeyse damlaya damlaya birikti. Önce kısa film senaryoları, sonra uzun metrajlı film senaryoları. Edebiyatla böyle haşır neşir olmak sinemayla olan ilişkimi pozitif etkiledi. Yüzme öğrenmek gibi bir şey bu. Nasıl ki yüzme öğrenmek için suya girmeniz gerekiyor, bizim de sinemayı öğrenmek için film yapmamız gerekiyor. Biz de hantal video kameralarla film çekmeye başladık; sinema kulübünde çektiğimiz orta metrajlı bir film vardı. Kendime ait deneysel filmlerim oldu. Denemek istediğim birçok şeyi o platformlar altında denemeye çalıştım, kendimi geliştirme şansım oldu. İngiltere’den dönünce de baktım yapımcılara götürdüğüm projeler pek ilgi çekmiyor, acaba ben kendi göbeğimi kendim kesebilir miyim diye düşünmeye başladım. ‘Tabutta Rövaşata’nın yapım serüvenine başlamış olduk.”

Derviş Zaim, daha ilk filmi Tabutta Rövaşata ile izleyiciye farklı olduğunu, farklı bir sinema anlayışına sahip olduğunu kanıtlamıştı. 1996 yılında vizyona giren ve Ahmet Uğurlu’nun başrolde yer aldığı filmde İstanbul’u ve dünyayı farklı bir gözden izlemiştik. Kleptoman bir şarapçının gözüyle... Filmin başarısı biraz da buradan geliyordu. Hayata bir kere de düşkünlerin gözüyle bakmıştı seyirci. Filmin bir güzel yönü de Yansımalar ve Baba Zula gruplarının filmin ruhu ile bütünleşen müziklerinin en güzel sahnelere eşlik etmesiydi.

O dönemde Türk sineması “Eşkıya”, “İstanbul Kanatlarımın Altında”, “Hamam” gibi filmlerle üzerindeki ölü toprağını atacak ve kitleleri yeniden sinemaya çekmeyi başaracaktı. “Tabutta Rövaşata” da bu filmler arasında en farklı yerde duranıydı. Bu arada filmin Ahmet Uğurlu tarafından canlandırılan başkarakteri Mahsun, gerçek hayattan bir karakter. Yönetmen filmin hikâyesini şöyle anlatıyor. “Boğaziçi’nden mezun olduktan sonra Hisarüstü’nde uzun yıllar yaşadım. Orada gördüğüm bir insandan çok etkilendim. Adı Dursundu, araba hırsızı. Boğaziçili birçok insan onu tanıyordur muhtemelen çünkü birçok insanın arabasını çalmıştı. Enteresan bir insandı. Ne yazık ki vefat etti. Sokakta yaşıyor, araba çalıyor ama arabaları bir süre sonra çaldığı yere bırakıyordu. Kimi zaman arabada yaşıyordu, yağmurdan çamurdan korunmak için. Onun hikâyesini temel alıp biraz da başka şeylerle destekleyerek bir senaryo yazmaya çalıştım. Tabutta Rövaşata böyle çıktı.”