Heykel sanatı nasıl ortaya çıktı

Heykel sanatı nasıl ortaya çıktı?
    

      Yapılan araştırmalar bizlere göstermiştir ki, insan yazıdan önce kendini ifade etme aracı olarak sanatı bulmuştur.Sanat eserlerinin yaratılmasında sanatçının ruhsal yapısı ve dinsel inanışlar önemli rol oynamaktadır.Sanat insan işidir ve sanat eserini insan yaratır. Ortaya konan sanat eseri kalıcılık özelliği taşır.
    Heykel sanatı insanın nesneleri üç boyutlu olarak görme ihtiyacı sonucunda ortaya çıkmıştır.Herhangi bir varlığın hacimli olarak yapılmış tasvirine heykel denilmektedir.Heykel sanatında kullanılan malzemeler çok çeşitlidir.En çok bilinenleri;  kemik, mermer, ahşap, cam ve pişmiş topraktır.
    İlk heykeller ağaç kütüklerinden yapılan putlardır,bu heykeller ilkel insanların inançları sonucunda ortaya çıkmıştır.Tarihin en eski heykelleri Neolitik (insanin yerleşik hayata geçtiği ve tarımla uğraşmaya başladığı dönem) Çağ'dan kalma ana tanrıça figürleridir.Bu heykeller kabaca şekillendirilen kadın figürleridir.Ana tanrıça heykelleri doğurganlığı ve bereketi sembolize etmektedirler,bu nedenle orantısız olarak yapılmış,göğüs ve kalça kısımları büyük olarak gösterilmiştir.
     Pek çok kültürde görülen bu Ana Tanrıça heykellerine,Anadolu kültüründe KYBELE Yunan kültüründe ARTEMYS adı verilmiştir.Bu heykellerde cinsellik vurgulanmayıp,kadının doğurganlığı ve toprağın verimli olması vurgulanmak istenmiştir.Çünkü; yaşayabilmek ve çoğalmak için bunlara ihtiyaçları vardı.
   Ana Tanrıça heykelleri doğurganlık ve bereket kavramları arasındaki  bağıntının insanlar bir inanç sistemi sonucunda ortaya koyduğunu söylemek mümkündür.
  Anadolu'da KYBELE adı verilen Ana Tanrıça heykelini Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde görmek mümkündür.

                                                  Kemal Öztürk

                               İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi (1980)

                                           Sanat Tarihi Ö?retmeni