YA DEVLET BAŞA YA KUZGUN LEŞE

Orhan ASENA'nın tiyatro çevrelerince iyi bilinen Kanuni Kultan Süleyman dörtlemesi oyununun üçüncüsü.
Hürrem Sultan'ın arzusu üzerine katledilen şehzade Mustafa'nın ölümünün ardından Hürrem'in oğlu Bayezit'in trajedisini sergiler.
Dekor: Ayhan Doğan
Kostüm: Canan Göknil
Müzik: Bora Ayanoğlu
Oyuncular: Mazlum Kiper, Doğan Altınel, Rıdvan Çelebi, Berrin Koper, Caner Bilginer, Senan Kara, Kemal Kocatürk, Ersin Sanver, Tarık Şerbetçioğlu, Dinçer Çekmez, İbrahim Şirin, Hakan Güner, Sibel Topaloğlu, Selçuk Yüksel, Erhan Özçelik, Ergün Üğlü, Bora Ayanoğlu, Yılmaz Meydaneri, Haşmet Zeybek, Gökhan Eğilmezbaş, Güneş Han, Aslı Narcı, Esra Karataş.

Kanunî Sultan Süleyman’ın en güçlü olduğu dönemde, karısı Hürrem Sultan taht için kendi oğullarını öne çıkarma çabasındadır. Kanunî’nin başka bir hanımından olan oğlu Şehzade Mustafa’yı entrika ile ortadan kaldırmak ister… Oğlu Şehzade Bayazıt ile Şehzade Selim (II.Selim) karşı  karşıya gelir… Ve Kanunî oğullarının hayatı hakkında karar vermeye zorlanır…

Oyun, Hürrem Sultan'ın entrikaları sonucunda Şehzade Mustafa'nın boğdurulmasıyla başlar. Hürrem Sultan böylece tahtın kendi çocukları olan Şehzade Bayezid ile Şehzade Selim'den birine kalacağını düşünür. Ancak iki şehzadenin birbirine düşeceğini ve daha Kanuni Sultan Süleyman ölmeden taht kavgasına başlayacağını kestiremez.

Kanunî seferde iken tahtı koruma görevi Bayezid'e verilmiştir. Bu arada ortaya çıkan Düzmece Mustafa, kendisinin ölümden son anda kurtulan Şehzade Mustafa olduğunu iddia ederek halkın desteğini alır ve tahta yürümeye kalkışır. Bayezid, Düzmece Mustafa'ya işbirliği önerir ve hediyeler gönderir. Böylece onun güvenini kazanır ve yakalayıp idam ettirir. Ancak Kanuni, etrafındakilerin etkisinde kalarak, Bayezid'in aslında Düzmece Mustafa ile gerçekten işbirliği yaptığını ve Sokollu Mehmet Paşa'nın İstanbul yolunda olduğunu öğrenince korkup vazgeçtiğini düşünür. Araya Hürrem Sultan'ın girmesiyle Bayezid'i affeder ancak ona olan güveni kırılır.

İki şehzade arasındaki sürtüşmeler devam ederken, atak ve fevri karakteri Bayezid'in aleyhine sonuçlar doğurur. Ayrıca kendi lalası  Lala Mustafa Paşa, taht yolunda Selim'i daha şanslı görerek çift taraflı oynamaya başlar ve Bayezid'in zor durumda kalmasına sebep olacak kararlar almasına yol açar.

Bu etkiler altında kardeşini sürekli kışkırtan biri gibi görülen Bayezid, Kanuni'nin öfkesini bir kez daha üzerine çekince Amasya Sancağı'na gönderilir. Önceleri oraya gitmek istemez. Ancak tek koruyucusu Hürrem Sultan'ın ölümüyle yalnız ve güçsüz kalmıştır. Amasya'ya gider ama burada kendini Selim'den korumak için asker toplar. Kanuni'den, topladığı askerleri dağıtması yönünde ferman gelice ordusuyla beraber Selim'in üzerine yürür. Kanunî tarafından yakalatılır ve idam ettirilir.

Oyunu 6 Aralık günü Ümraniye Haldun Alagaş Sahnesinde Seyrettim ve çok beğendim. Bir iki aksaklık dışında herkesin performansı çok iyiydi.

Çeşitli yerlerden araştırılmış ve derlenmiştir.