İstanbulun Ana Kapısı: Haydarpaşa

   İstanbul’un Kapısı: Haydarpaşa

Sadece İstanbul’u Türkiye’nin dört bir yanına bağlayan garın adı değil Haydarpaşa; İstanbul’a dair umutların, hayallerin başladığı ya da tam tersine sona erdiği bir büyük kapı. Bir Türk filminde geçen sahne çoğumuzun aklına kazılı değil mi? İstanbul’a gelen genç adam, elinde valizleriyle Haydarpaşa’nın merdivenlerinden inip denize bakar ve bağırır: “İstanbul seni yeneceğim!” Biz de kimlerin, ne hayallerin gelip geçtiği o kapıya biraz daha yakından bakalım dedik.
Osmanlı İmparatorluğu’nun ortasından geçerek Bağdat’a ulaşacak Bağdat Demiryolu Projesi’nin Anadolu ayağının başlangıç noktası olan Haydarpaşa İstasyonu’na, şaşaalı bir gar yapılmasına karar verilmesiyle başlar her şey. 1873’de İstanbul-İzmit demiryolu hattının açılmasıyla kullanılmaya başlanan Haydarpaşa İstasyonu o zamanlar geniş bir çayırlık alanın içindedir (Haydar Paşa’nın söz konusu toprakların sahibi III. Selim'in paşalarından biri olduğunu da ekleyelim tabii). Bağdat Demiryolu Projesi, esas olarak Almanya’nın Orta Doğu’ya ulaşma, orada hakimiyetini kurma isteğinin bir yansıması olduğundan Almanlar projenin her aşamasında yer alır. Nitekim II. Abdülhamit’in talimatıyla 1906’da yapımına başlanan garın mimarları Otto Ritter ve Helmuth Cuno adlı iki Almandır. Hızla işe girişilir ve yapı iki yıl içinde tamamlanarak 1908’de hizmete açılır.
Haydarpaşa Garı’nın mimari ve teknik özelliklerinden söz edecek olursak, öncelikle garın denize çakılan 21’er metre uzunluğundaki 1100 ahşap kazığın üzerine oturtulduğunu söylemek gerek. İnşaatında 1500 civarında İtalyan taş ustasının çalıştığı ve neo-klasik Alman mimarisi özellikleri taşıyan beş katlı binanın cephesi 2500 metreküp Lefke taşıyla doldurulmuş. Bunun yanında 13 bin metreküp beton, 1140 ton demir, 520 metreküp kereste, 19 bin metre sertağaç, 6200 metrekare arduvaz çatı kaplaması da Haydarpaşa’nın “etini-kemiğini” oluşturmuş. Geniş bir U harfi şeklinde planlanan garın, farklı uzunluktaki iki kolunda, bugün hâlâ çeşitli işler için büro olarak kullanılan odalar bulunmakta.
Garın hemen açığındaki mendirek de yine binanın inşaatını üstlenen “Anadolu-Bağdat Şirketi” Genel Müdürü Hüknen’in girişimleriyle yapılmış. Bugün de kullanılmaya devam edilen ve hemen gar çıkışındaki merdivenlerin bitiminde yer alan Haydarpaşa Vapur İskelesi ise garın ayrılmaz parçalarından. Ünlü mimarlardan Vedat Tek'in 1915-1917 yılları arasında yaptığı çinili binasıyla iskele her bakımdan garın tamamlayıcısı durumunda. Üstelik iskelenin hemen yanındaki çay bahçesi şeklinde düzenlenmiş alan, yoldan gelenlere ve gideceklere biraz nefeslenmek imkânı sağlıyor.
Bağdat’a ulaşacak Bağdat Demiryolu Projesi’nin Anadolu ayağının başlangıç noktası olan Haydarpaşa İstasyonu’na, şaşaalı bir gar yapılmasına karar verilmesiyle başlar her şey. 1873’de İstanbul-İzmit demiryolu hattının açılmasıyla kullanılmaya başlanan Haydarpaşa İstasyonu o zamanlar geniş bir çayırlık alanın içindedir (Haydar Paşa’nın söz konusu toprakların sahibi III. Selim'in paşalarından biri olduğunu da ekleyelim tabii). Bağdat Demiryolu Projesi, esas olarak Almanya’nın Orta Doğu’ya ulaşma, orada hakimiyetini kurma isteğinin bir yansıması olduğundan Almanlar projenin her aşamasında yer alır. Nitekim II. Abdülhamit’in talimatıyla 1906’da yapımına başlanan garın mimarları Otto Ritter ve Helmuth Cuno adlı iki Almandır. Hızla işe girişilir ve yapı iki yıl içinde tamamlanarak 1908’de hizmete açılır.

Gar, bugüne kadar çeşitli ciddi tehlikeler de atlatmış: 1917’de, gar binasında depolanan cephanelere bir İngiliz tarafından yapılan sabotaj sonrasında, binanın çatısı imha olmuş, yüzlerce vagon hasar görmüş. 1979’da ise Haydarpaşa Dalgakıranı açığında bir petrol tankerinin patlaması sonucu oluşan sarsıntıda garın vitrayları parçalanmış.

Garın içindeki bir başka tarih de “Haydarpaşa Gar Lokantası”. İstanbul’a gelirken ya da giderken, civardaki büfelerde bulunan tostlarla yetinmek istemeyenler için bulunmaz bir mekân olan Gar Lokantası’nın İstanbul’un çeşitli yerlerinden gelen müdavimleri de var. İçkili olan lokantanın fiyatları da oldukça hesaplı.
Dediğimiz gibi Haydarpaşa Garı’nı trenle ulaşımın daha çok tercih edildiği eski dönemlerde çekilmiş Türk filmlerinden bilenler, merdivenlerinden iner inmez hayata karışacaklarını sanabilirler. Oysa o merdivenlerden indiğinizde karşınıza deniz çıkar, ucundan kıyısından da bir İstanbul silueti uzanmaktadır önünüzde. Arkanızda ise gelip-giden, ülkenin dört bir yanını gezen trenler. Umutlar, yeni başlangıçlar, yaşanmışlıklar, vedalar... 2009’da tren trafiğine kapatılacağı açıklanan ve bulunduğu bölgenin ticaret merkezi haline getirileceği haberleri yayılan Haydarpaşa Garı’nın akıbeti henüz tam olarak netleşmese de hem tarihle iç içe olmak hem de bu kadar canlı bir sosyal ortam görmek için yolculuk bahanesi olmadan da görmek gerek Haydarpaşa’yı...

araştırma terapist 
kaynak google 
ıstegenç 

Düzenleyen Terapist - 23.Aralık.2008 Saat 22:25

Yazar	Mesaj Konu Arama Konu Seçenekleri Yanıt Yaz Yeni Konu Oluştur Konuyu Yazdır
terapist Üye Profili Üyenin Mesajlarını Bul Yönetici Kayıt Tarihi: 01.Ocak.2007 Aktif Durum: Aktif Değil Gönderilenler: 1803	Alıntı Cevapla Konu: İstanbulun Ana Kapısı: Haydarpaşa Gönderim Zamanı: 23.Aralık.2008 Saat 06:04
	İstanbul’un Kapısı: Haydarpaşa Sadece İstanbul’u Türkiye’nin dört bir yanına bağlayan garın adı değil Haydarpaşa; İstanbul’a dair umutların, hayallerin başladığı ya da tam tersine sona erdiği bir büyük kapı. Bir Türk filminde geçen sahne çoğumuzun aklına kazılı değil mi? İstanbul’a gelen genç adam, elinde valizleriyle Haydarpaşa’nın merdivenlerinden inip denize bakar ve bağırır: “İstanbul seni yeneceğim!” Biz de kimlerin, ne hayallerin gelip geçtiği o kapıya biraz daha yakından bakalım dedik. Osmanlı İmparatorluğu’nun ortasından geçerek Bağdat’a ulaşacak Bağdat Demiryolu Projesi’nin Anadolu ayağının başlangıç noktası olan Haydarpaşa İstasyonu’na, şaşaalı bir gar yapılmasına karar verilmesiyle başlar her şey. 1873’de İstanbul-İzmit demiryolu hattının açılmasıyla kullanılmaya başlanan Haydarpaşa İstasyonu o zamanlar geniş bir çayırlık alanın içindedir (Haydar Paşa’nın söz konusu toprakların sahibi III. Selim'in paşalarından biri olduğunu da ekleyelim tabii). Bağdat Demiryolu Projesi, esas olarak Almanya’nın Orta Doğu’ya ulaşma, orada hakimiyetini kurma isteğinin bir yansıması olduğundan Almanlar projenin her aşamasında yer alır. Nitekim II. Abdülhamit’in talimatıyla 1906’da yapımına başlanan garın mimarları Otto Ritter ve Helmuth Cuno adlı iki Almandır. Hızla işe girişilir ve yapı iki yıl içinde tamamlanarak 1908’de hizmete açılır. Haydarpaşa Garı’nın mimari ve teknik özelliklerinden söz edecek olursak, öncelikle garın denize çakılan 21’er metre uzunluğundaki 1100 ahşap kazığın üzerine oturtulduğunu söylemek gerek. İnşaatında 1500 civarında İtalyan taş ustasının çalıştığı ve neo-klasik Alman mimarisi özellikleri taşıyan beş katlı binanın cephesi 2500 metreküp Lefke taşıyla doldurulmuş. Bunun yanında 13 bin metreküp beton, 1140 ton demir, 520 metreküp kereste, 19 bin metre sertağaç, 6200 metrekare arduvaz çatı kaplaması da Haydarpaşa’nın “etini-kemiğini” oluşturmuş. Geniş bir U harfi şeklinde planlanan garın, farklı uzunluktaki iki kolunda, bugün hâlâ çeşitli işler için büro olarak kullanılan odalar bulunmakta. Garın hemen açığındaki mendirek de yine binanın inşaatını üstlenen “Anadolu-Bağdat Şirketi” Genel Müdürü Hüknen’in girişimleriyle yapılmış. Bugün de kullanılmaya devam edilen ve hemen gar çıkışındaki merdivenlerin bitiminde yer alan Haydarpaşa Vapur İskelesi ise garın ayrılmaz parçalarından. Ünlü mimarlardan Vedat Tek'in 1915-1917 yılları arasında yaptığı çinili binasıyla iskele her bakımdan garın tamamlayıcısı durumunda. Üstelik iskelenin hemen yanındaki çay bahçesi şeklinde düzenlenmiş alan, yoldan gelenlere ve gideceklere biraz nefeslenmek imkânı sağlıyor. Bağdat’a ulaşacak Bağdat Demiryolu Projesi’nin Anadolu ayağının başlangıç noktası olan Haydarpaşa İstasyonu’na, şaşaalı bir gar yapılmasına karar verilmesiyle başlar her şey. 1873’de İstanbul-İzmit demiryolu hattının açılmasıyla kullanılmaya başlanan Haydarpaşa İstasyonu o zamanlar geniş bir çayırlık alanın içindedir (Haydar Paşa’nın söz konusu toprakların sahibi III. Selim'in paşalarından biri olduğunu da ekleyelim tabii). Bağdat Demiryolu Projesi, esas olarak Almanya’nın Orta Doğu’ya ulaşma, orada hakimiyetini kurma isteğinin bir yansıması olduğundan Almanlar projenin her aşamasında yer alır. Nitekim II. Abdülhamit’in talimatıyla 1906’da yapımına başlanan garın mimarları Otto Ritter ve Helmuth Cuno adlı iki Almandır. Hızla işe girişilir ve yapı iki yıl içinde tamamlanarak 1908’de hizmete açılır. Gar, bugüne kadar çeşitli ciddi tehlikeler de atlatmış: 1917’de, gar binasında depolanan cephanelere bir İngiliz tarafından yapılan sabotaj sonrasında, binanın çatısı imha olmuş, yüzlerce vagon hasar görmüş. 1979’da ise Haydarpaşa Dalgakıranı açığında bir petrol tankerinin patlaması sonucu oluşan sarsıntıda garın vitrayları parçalanmış. Garın içindeki bir başka tarih de “Haydarpaşa Gar Lokantası”. İstanbul’a gelirken ya da giderken, civardaki büfelerde bulunan tostlarla yetinmek istemeyenler için bulunmaz bir mekân olan Gar Lokantası’nın İstanbul’un çeşitli yerlerinden gelen müdavimleri de var. İçkili olan lokantanın fiyatları da oldukça hesaplı. Dediğimiz gibi Haydarpaşa Garı’nı trenle ulaşımın daha çok tercih edildiği eski dönemlerde çekilmiş Türk filmlerinden bilenler, merdivenlerinden iner inmez hayata karışacaklarını sanabilirler. Oysa o merdivenlerden indiğinizde karşınıza deniz çıkar, ucundan kıyısından da bir İstanbul silueti uzanmaktadır önünüzde. Arkanızda ise gelip-giden, ülkenin dört bir yanını gezen trenler. Umutlar, yeni başlangıçlar, yaşanmışlıklar, vedalar... 2009’da tren trafiğine kapatılacağı açıklanan ve bulunduğu bölgenin ticaret merkezi haline getirileceği haberleri yayılan Haydarpaşa Garı’nın akıbeti henüz tam olarak netleşmese de hem tarihle iç içe olmak hem de bu kadar canlı bir sosyal ortam görmek için yolculuk bahanesi olmadan da görmek gerek Haydarpaşa’yı... araştırma terapist kaynak google ıstegenç Düzenleyen Terapist - 23.Aralık.2008 Saat 22:25