Türkiye’nin kelebeklerini meraklıları belgeledi

Kelebeklere meraklı doğa fotoğrafçılarının oluşturduğu ‘Kelebek-Türk Gözlemcileri Grubu’ Türkiye’deki 400 kelebek türünün 253’ünü ilk kez ulusal anlamda belgelemeyi başard


İZMİR - Türkiye’nin sahip olduğu zengin kelebek çeşitliliği, bu alanda gönüllü olarak çalışan gözlemciler tarafından ulusal anlamda ilk kez belgelendi.


"Kelebek-Türk Gözlemciler Grubu" adıyla bir araya gelen 15 kelebek gözlemcisi, Türkiye’nin sahip olduğu kelebek tür zenginliğini, yayınladıkları yıllıkla gözler önüne serdi. Yaptıkları çalışmayla Türkiye’de var olduğunu bilinen 400 kelebek türünden 253’ünü yer ve zaman bilgisiyle birlikte fotoğraflayarak listelemeyi başaran grup, "Kelebek-Türk 2008 Yıllığı" adıyla hazırladığı çalışmayı "www.kelebek-turk.com" adresinden ulaşılabilen internet sitesinde yayınladı.


Vildan Bozacı, Kelebek-Türk Gözlemciler Grubu adına, "kelebek gözlemciliği" kavramının, var olan doğal zenginliğine karşın Türkiye için henüz çok yeni bir kavram olduğunu söyledi.



Doğada vakit geçirmeyi, canlılarla iç içe olmayı seven insanların, gördükleri kelebekleri fotoğraflaması ve giderek bunların türlerini merak etmeye başlamasıyla Türkiye’de son birkaç yıldır aktif hale gelen kelebek gözlemciliğinin, başta Avrupa ve ABD olmak üzere yurt dışında oldukça yaygın bir uğraş olduğunu belirten Bozacı, şunları kaydetti:

"Çalışmalarımız, doğaya çıkan insanların daha çok kelebek fotoğrafı çekmesi ve bu kelebeklerin türünü merak etmesi sonucu, bir şekilde grubu bularak destek almaları şeklinde başladı. Kelebek-Türk’ten önce de bu işle uğraşan gruplar vardı aslında. Örneğin İzmir’de bir grup, İzmir Doğa Fotoğrafçıları Topluluğu bünyesinde kelebek fotoğrafları çekiyordu. Kelebek-Türk de özünde fotoğraf kökenli olup, birlikte araziye çıkan kişilerin internet üzerinde bir siteye ihtiyaç duymasıyla ortaya çıktı. Sonuçta bu şekilde bir araya gelen kelebek gözlemcileri olarak, son derece ciddi şekilde yaptığımız arazi çalışmalarının sonucunu yıllık şeklinde sunalım istedik. Türkiye’nin kelebek çeşitliliğini ortaya koyacak ve doğa koruma programlarına da katkı sağlayabilecek bu çalışmayı her yıl düzenli olarak yapmayı amaçlıyoruz."


TÜRKİYE KELEBEKLERİ, GÖZLEMCİLERİNİ BEKLİYOR


Yapılan çalışmanın, Türkiye’nin kelebek çeşitliliğinin ortaya konulması ve değişimlerin takip edilerek doğa koruma programlarına katkı sağlayabilecek olması açısından önem taşıdığını vurgulayan Vildan Bozacı, bu hedefe ulaşılabilmesi için kelebek gözlemciliğinin çok daha yaygınlaşması gerektiğini söyledi.


"Kelebek-Türk 2008 Yıllığı"nda Türkiye’de var olarak tespit edilen 400 kelebek türünden 253’ünün belgelenebildiğini bildiren Bozacı, şöyle devam etti:



"Bizim bu yıl ayrıca bir ’İzmir Kelebekleri’ çalışmamız oldu. Kelebek bilimci Prof. Dr. Ahmet Koçak ve Dr. Muhabbet Kemal Koçak ile ortak yaptığımız ve akademik olarak yayınlanan bu çalışmada, 13’ü ilk kez tespit edilen 85 türü belgeledik ve bunun sonucunda İzmir’de daha önce 109 olarak bilinen tür sayısı 122’ye çıktı. Ama yine de belgelenebilen tür sayısı, eskiden bilinen 109 türün altında kalıyor. Belgelenemeyen türün nesli mi tükendi, yoksa biz mi bulamadık, bu sorular açık. Bu durum, tüm Türkiye için geçerli. Bugün İngiltere’de ülkede var olduğu bilinen 60 türe karşın 10 bin civarında kelebek gözlemcisi var. Türkiye ise tüm Avrupa’nın sahip olduğu 500 türe karşın tek başına 400 tür çeşitliliğine sahipken, kelebek gözlemcilerinin sayısı sadece onlarla ifade edilebiliyor. Bu yüzden keşke daha çok yaygınlaşabilsek, her ilden kelebek gözlemcileri olsa ve bu gözlemciler kendi yörelerinin çeşitliliğini ortaya koyabilseler." Kelebek gözlemleyebilmek için sadece bir fotoğraf makinesi ve dürbüne ihtiyaç olduğunu söyleyen Bozacı, doğada vakit geçirmeyi sevenleri, kelebek gözlemcisi olmaya davet etti. Bozacı, kelebek gözlemciliği yapmak isteyenlerin Kelebek-Türk grubunun internet sitesinden kendileriyle iletişim kurabileceklerini belirtti.

DOĞA DERNEĞİ’NDEN KELEBEK GÖZLEMCİLERİ İÇİN REHBER KİTAP

Öte yandan, Türkiye’de yeni yeni gelişmekte olan kelebek gözlemciliği için bir yol gösterici niteliğindeki "Türkiye’nin Kelebek Rehberi" adlı kitap, Doğa Derneği tarafından yayımlandı. Kelebek uzmanı Dr. Ahmet Baytaş ile çevre bilimci Dr. Evrim Karaçetin’in yazdığı, 300’ü aşkın fotoğrafla birlikte ortaya koyan rehber kitapta, aralarında 22’si Türkiye’ye ait endemik kelebeklerinin de bulunduğu her tür hakkında detaylı bilgilere yer verilerek, tehlike altında olan türlere dikkat çekiliyor. Doğa Derneği Genel Müdürü Güven Eken, yaptığı açıklamada, "Türkiye’nin Kelebek Rehberi"nin insanları yeniden kelebeklerin yaşadığı saf ve özgür dünyaya davet ettiğini ifade etti. Yayımlanan rehber kitabın, böyle bir dünyanın hala mümkün olduğunu kanıtladığını belirten Eken, "Türkiye’nin kelebekleri, onları unutmaya yüz tutan bizleri uyandırmak için bu kitapta buluşuyor" dedi.(aa)