Kimler sorumlu?

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNPD) başkanı Kemal Derviş şöyle diyor: “Küresel ısınmada tüm dünya uzun vadeli bir risk taşıyor; ama en çok ve hemen yakın gelecekte zarar görecek olanlar yoksul ülkeler. Büyük bir haksızlık var: Sorunu yaratan zengiler; ancak zarar görecek olan yoksullar.” Ve devam ediyor: “Küresel ısınma dünyada zenginlerin yarattığı bir sorun. Atmosfere giden karbonun yüzde 70’i zengin ülkelerin faaliyetlerinden kaynaklanıyor. Yüzde 28’ine orta gelişmiş ülkeler, sadece yüzde 2’sine fakir ülkeler neden oluyor. Ancak etkisi açısından en çok zarar görecek olan yoksul ülkeler. Örneğin; Bangladeş, Vietnam, Etiyopya bu zararı hızla görmeye başlayacaklar.”

Küresel ısınmaya neden olan ülkeler arasında birinci sırada ABD’nin olduğunu tahmin etmek güç değil.  2000 yılı itibariyle ABD’nin küresel ısınmaya neden olan karbon emisyonunda toplam içindeki payı %24. ABD’nin karbon emisyon oranları, ikinci en yüksek emisyon oranlarına sahip ülke olan Çin’in tam iki katı. Küresel ısınmanın görülmesinde en büyük paya sahip diğer ülkeler; Avrupa Birliği ülkeleri (öncelikle Almanya, İngiltere, İtalya ve Fransa), Rusya, Japonya, Kanada, Avustralya ve Hindistan. Küresel ısınmaya dair ülkelere ait payları nüfusa böldüğümüzde ise ortalama olarak bir Amerikalı’nın yılda 6 ton, bir İngiliz’in 3 ton, bir Çinli’nin 0.7 ton, bir Hintli’nin ise 0.25 ton karbondioksit ürettiğini görüyoruz. Bu da demek oluyor ki; örneğin bir Çinli ya da Hintli’nin küresel ısınmaya olan katkısı bir İngiliz ya da bir Amerikalı'nınkine göre çok daha düşük seviyede.

Genel olarak, sera gazı salınımının çok büyük bir bölümünden sanayileşmiş ülkelerin sorumlu olduğunu görüyoruz. Geçmişte, ekonomik büyüme (enerji üretmek için yakılan petrol, kömür ve doğalgaz nedeniyle) karbondioksit salınımıyla doğrudan bağlantılıydı. Yenilenebilir enerji kaynaklarıyla birlikte bu durum değişti; ancak dünya ülkelerinin yalnızca küçük bir bölümü yenilenebilir enerji kaynaklarını efektif bir şekilde kullanmakta.

Küresel ısınma konusunda en çevreci olarak tanımlayabileceğimiz ülkeler ise az gelişmiş ülkeler. Ancak bu durum, bilinçli bir “çevrecilik”ten ziyade söz konusu ülkelerin fazla endüstrileşememiş olmasından kaynaklanıyor.

Dünya nüfusunun üçte biri aydınlatma ve yemek pişirme gibi basit işleri için bile elektrik bağlantısına sahip değil. Sanayileşmiş ülkeler ise yenilenebilir enerji sektörünü çalıştırmak için anaparaya, kaynaklara ve uzmanlığa sahipler. Ne yazık ki bu ülkeler kaynaklarını küresel ısınma sorununa çözüm getirmekte kullanmak yerine gelişmiş uzay programları, askeri gereçler, yeni sanayi yatırımları için kullanmaktalar. Belki de bu durumun temel sebebi gelişmiş ülkelerin iklim değişikliğine daha kolay uyum sağlayacak olmalarını düşünmeleri. Ancak bir noktadan sonra iklim değişikliğine uyum, ekonomik kaygıların ötesine geçecek ve insanoğlunun oluşacak bu yeni iklime uyum sağlaması imkânsız hale gelecek.

iştegençeteşekkürler